OEKRAINE: ALLES GROEIT EN BLOEIT
De vrije val van de Oekraïense munt en de politieke instabiliteit betekenen kopzorgen voor Nederlandse ondernemers met belangen in Oekraïne. En daar komt de angst voor de gasprijs bovenop. De politieke spanning in Oekraïne blijft om te snijden. Na chaotische machtswissel en de annexatie van De Krim door Rusland is het momenteel de vraag hoe het verder loopt in Oost-Oekraïne. Tel daar de penibele economische situatie bij op en je kunt aanvoelen dat ondernemen en handel drijven in Oekraïne er niet eenvoudiger op is geworden.
Dat bevestigt ook Maarten van Dam, die sinds 2010 samen met partners een landbouwbedrijf exploiteert in West-Oekraïne met 7.000 hectare en ongeveer 120 werknemers. “Hoewel we op de boerderij geen directe problemen hebben, spelen op de achtergrond allerlei moeilijkheden mee”, zegt hij. “Het financiële systeem was al wankel, en is de laatste maanden alleen maar wankeler geworden.
OMWISSELEN OEKRAIENSE MUNT
“Wat merkbaar moeilijker is geworden is het converteren van de munt, de hryvnja, naar de dollar.” Volgens Van Dam zijn de regels door de Oekraïense centrale bank aangescherpt om valutaspeculatie te voorkomen. Sinds eind 2013 heeft de hryvnja al een meer dan kwart van zijn waarde verloren. De Oekraïense overheid heeft een maximum ingesteld van het aantal hryvnja’s dat burgers kunnen opnemen, wat neerkomt op minder dan 100 dollar per dag. “Wij hebben bepaalde uitgaves in dollars en euro’s, terwijl een deel van onze inkomsten in hryvnja’s is. Je wilt in staat zijn om hryvnja’s om te zetten in dollars, al was het alleen maar om verdere valutaschade te voorkomen.”
Een ander probleem waar Van Dam mee te maken heeft zijn kredieten. Die zijn sinds een paar maanden een stuk moeilijker af te sluiten. “Als je een dollarlening kunt krijgen, is het percentage al gauw de helft van leningen in hryvnja’s”, zegt hij. “Die rentes zijn al gauw 20 tot 25 procent, omdat de kredietverlener ook niet weet hoe de koers van de hryvnja zich verder ontwikkelt. Wij willen uiteraard liever niet lenen tegen 20-25 procent. ”
Het scheelt volgens Van Dam wel dat zijn bedrijf in Oekraïne produceert en vanuit dat land exporteert. Want de vraag naar Oekraïense landbouwproducten blijft redelijk op peil.
EXPORT VALT TERUG
Buitenlandse ondernemers die handel drijven met Oekraïne hebben meer last van de moeilijkheden in het land, vooral omdat hun Oekraïense klanten door de gekelderde hryvnja een stuk minder koopkrachtiger zijn. “Mijn export naar Oekraïne is op een heel laag pitje komen te staan”, vertelt Erik van Vugt, managing director van FreshWorld, een bedrijf dat onder andere fruit en groente vanuit Polen verder naar het Oosten doorzet. “We hebben de betalingstermijnen verkort en vragen van sommige klanten een vooruitbetaling. Ook hebben we kredieten verlaagd, in een geval van 100.000 euro naar 50.000 euro. We doen al jaren met die partij zaken, maar ik wil voorkomen dat ze buiten hun schuld om opeens niet meer kunnen betalen.”
Veel partijen gaan daar niet mee akkoord waardoor Van Vugt dus minder af zet heeft. “Maar dat is ook precies wat we willen. Ik wil geen grote bedragen uit hebben staan in Oekraïne.” Voor Van Vugt geen strop (Oekraïne maakt ongeveer 5 procent van zijn omzet uit), maar toch.
HANDELSBEDRIJVEN VOORZICHTIGER
Opmerkingen als die Van Vugt hoort Van Dam ook van zijn klanten in het buitenland, voornamelijk grote handelsbedrijven als Cargill en Louis Dreyfus. Het is volgens hem een stuk moeilijker om op dit moment af spraken te maken. “Ze zijn bijvoorbeeld minder bereid om goede termijncontracten af te sluiten”, zegt hij. Toch stipt Van Dam aan dat het allemaal niet onoverkomelijk is, vooral in de sector waar hij actief is. “We zitten in een rustige periode. Alles is nu aan het groeien en bloeien, en de oogst van vorig jaar is voor 90 procent al verkocht.” Ook is de maïsprijs gaan stijgen, waardoor een deel van het valutaverlies wordt opgevangen. Van Dam en Van der Vugt hopen er nu op dat de komende presidentsverkiezingen in mei voor stabiliteit gaan zorgen. “Als iedereen daar weer aardig tegen elkaar gaat doen, dan keert het vertrouwen terug, stelt Van Vugt. Van Dam hoopt op zijn beurt dat recente toezeggingen van het IMF en de Europese Unie voor meer financiële stabiliteit gaat zorgen.
HOGERE GASPRIJS
Maar los van die verkiezingen liggen er nog mogelijke problemen op de wacht aan de horizon, zo waarschuwt Van Dam. “Het valt te verwachten dat de gasprijs aanzienlijk gaat stijgen. Voor ons is dat een significante kostenpost, omdat we de oogst moeten drogen.”
Interview EUNITE met Z24 8 april 2014
